Toda unha vida adicada ás maquetas

Cada maqueta ten unha historia e horas de dedicación detrás. O problema de Rafael é que a súa muller non lle deixa levar ningunha máis a casa. Ten o seu taller de Vilagarcía cheo destas réplicas de modelismo naval, entre outras moitas, que revisa día a día una tras outra, porque, como afirma este coruñés afincado na vila O Salnés, son como os seus fillos, aos que dedicou toda unha vida.

Rafael Sabugueiro. Foto: N. Cortés / DP

O problema de Rafael é que a súa muller non lle deixa levar ningunha máis a casa. Ten o seu taller de Vilagarcía cheo destas réplicas de modelismo naval, entre outras moitas, que revisa día a día una tras outra, porque, como afirma este coruñés afincado na vila O Salnés, son como os seus fillos, aos que dedicou toda unha vida.

Rafael Sabugueiro Gestal dedícase desde hai 50 anos a elaborar maquetas de barcos e faros, e faio con todo luxo de detalle, sen perder a paciencia e obtendo a satisfacción e o orgullo que sente unha vez concluídos os seus traballos. Estando en Palma de Mallorca, de viaxe de noivos, viu un anuncio nun xornal dunha casa museo que facía os barcos por mó- dulos e, tras a visita a este lugar, regaláronlle unha pequena embarcación para montar, a que sería o seu primeiro reto e daría comezo aos seus inicios no modelismo.

CON TODO DETALLE. Non compra ningunha peza feita salvo algúns canóns para os seus barcos. Este artista asentado en Vilagarcía realiza todo a maqueta el mesmo. Primeiro obtén os planos, e se pode tamén o mesmo fai algunha foto do seu próximo obxectivo, fabrica os seus bosquexos e logo pasa á acción. Feita a estrutura, comeza a confeccionar todos os detalles, no caso dos navíos, as súas chemineas son vellos recipientes de puros, e se se trata de faros, os pistachos convértense en pequenas barcas de recreo navegando na costa. Pero este maquetista tamén se atreve con casas, chalés e ata pazos, xa que este profesional do modelismo acumula máis dun centenar de obras, sen contar as feitas por encargo.

Maqueta da Ría de Vigo. Foto: N. Cortés / DP

Diariamente, Rafael acode ao seu taller, nun local municipal cedido polo Concello de Vilagarcía. Alí pásase as tardes, investindo todo o seu tempo e dedicación nesta afección, da que confesa que «a esencia principal é a paciencia, pero tamén ten que gustarche o que fas para poñerlle toda a ilusión do mundo», recoñece Sabugueiro. Alí, en Vilagarcía, fixo, en recoñecemento ao seu labor, doce exposicións xunto con outros artistas neste ámbito. Pero Sabugueiro participou tamén en numerosas mostras por toda a xeografía española e galega, destacando as que levou a cabo en Barcelona, A Coruña, Ourense, O Grove e Cambados.

 Ademais, foi o fundador da Asociación de Modelistas de Vilagarcía e premiado con dúas medallas de prata no Concurso Internacional de Modelismo da Coruña. Agora, o Ateneo Santa Cecilia, en colaboración cos concellos de Marín e Vilagarcía, convidoulle a expoñer as súas obras en Marín. E así é, as súas maquetas de históricos navíos e icónicos faros realizadas con exquisita fidelidade atópanse.

Deixamosvos con este vídeo no que recopilamos algunhas das maquetas de Rafael Sabugueiro, expostas nos veráns de 2015 e 2016 no Ateneo Santa Cecilia.

Ler máis

O Cine Seixo sobrevive ao tempo

A realización de diversos espectáculos en Madrid e na antiquísima na sala marinense fixeron posible a adquisición dun proxector dixital que permitirá ampliar a súa cartelera e garantizará a súa supervivencia.

Perfecto Carballo xunto ao vello proxector do Cine Seixo. Foto: Nacho Cortés / DP

HAI 74 ANOS, concretamente o 23 de xaneiro de 1943, nacía en Seixo, Marín, unha das primeiras salas de cinema do Morrazo, da man de José Carballo e Bernarda González, quen se aventuraría, como moitos outros, a facer chegar as longametraxes da época aos veciños do lugar. Por aquel entón a industria cinematográfica atopábase en auxe e a creación de lugares para o deleite coa sétima arte estaba en constante expansión. O Cine Seixo era o máis pequeno de todas eles, o David da cinematografía, pero que co paso dos anos acabaría vencendo a Goliat, por ser o único sobrevivente á crise dun sector que aínda hoxe laméntase día a día para saír adiante. Aqueles cinemas Avenida e Quiroga, que eran o referente para pasar unha tarde no centro urbano da vila, botarían o peche nos anos 80, antes da chegada á era dixital. O mesmo ocorrería nos municipios veciños de Bueu, Cangas e Moaña, ou mesmo en Pontevedra, onde tamén se apagaron os proxectores.

A sala da parroquia marinense convertíase na última da comarca que, coas súas dificultades, resistiría á competencia dos multicines, o VHS, DVD, as novas tecnoloxías e as descargas na internet. Pero non foi un camiño fácil para esta empresa familiar. Aínda que nos primeiros anos abarrotaban as sesións con cada proxección, motivo para unha ampliación en 1964 unha ampliación de 110 a 200 as localidades, o Cine Seixo tamén tivo que botar o peche nos 80. Afortunadamente só foi temporal, Perfecto Carballo González, fillo dos fundadores, devolvería á vida a obra dos seus pais e se reinauguraría en 1999 coa emisión de 'La vida es bella', de Roberto Benigni.

NOVA ERA. A chegada do novo século trouxo consigo cada vez máis innovacións á gran pantalla e os pequenos patios de butacas, como o marinense, víronse con cada vez máis trabas para sobrevivir. Por unha banda, a posibilidade de alugar ou descargar e poder ver as películas en nosa propia casa fixo que o cinema de deixase de ser un acto de encontro social. Por outro, a dixitalización do celuloide impide abastecerse de novos filmes, sendo escasas as cintas en 35 milímetros que conseguen. A conversión tecnolóxica permitiría que a carteleira semanal fose máis actual dado que agora en Seixo proxectan fundamentalmente cinema europeo, con todo, o custo de tal remodelación supón un importante investimento que rolda os 50.000 euros.

Patio de butacas do Cine Seixo. Foto: N. Cortés /DP

Cantidade moi elevada nos tempos que corren para os empresarios do sector, e máis para a humilde familia Carballo. Nesta situación, Perfecto Carballo lamenta que «non existan axudas públicas nin colaboración por parte das institucións para un negocio que achega valor cultural á vila». Con todo, con moito esforzo e un pouco de sorte, o sue- ño de case tres xeracións familiares pode facerse realidade. O artista marinense Toño Cabanelas quixo implicarse co seu municipio e rendeulle unha homenaxe á sala de cinema dos Carballo no IV festival de artes escénicas 'Frinje', celebrado en 2015 a capital de España, concretamente no Centro de Creación Contemporánea Matadoiro Madrid. seixodelica. Alí, Cabanelas, mediante o seu espectáculo 'Seixodelica', composto por diversos «artistas sonoros e visuais» como o director de cinema do Morrazo Ser Chapela, proxectou unha selección do material esquecido no almacén do cinema de Seixo, imaxes de vellas películas da historia do celuloide acompañadas de fondo con música en directo a modo de banda sonora. Así mesmo, esta iniciativa, ademais de ser unha homenaxe tamén ten un matiz solidario. Os fondos recadados coa obra destináronse á compra do tan ansiado proxector dixital para que o 'cinema Paradiso' galego poida sumarse á era dixital, alongando así a súa vida e axudándolle unha vez máis a superar as adversidades do camiño.

E agora que o Cine Seixo vai poder proxectar en dixital que lle depara. Perfecto Carballo asegura que podería aumentarse cuantitativamente a carteleira da sala, o que permitiría atraer máis público xa que o prezo por sesión é de 4 euros e, en definitiva, garantir a súa supervivencia. Pero ademais, existirá a posibilidade de emitir películas en formato 35 mm e dixital, converténdoo nun 'rara avis' da sétima arte en Galicia e tamén en España, circunstancia que podería aproveitarse para organizar eventos culturais ou festivais de cinema, dado que esa versatilidade no formato adoita ser requisito imprescindible para a súa organización,

Ler máis

Bibiana Rosales: "Levo 20 anos loitando para que os amantes do deporte e a cultura urbana teñan o seu espazo"

A Asociación Social e Deportiva Izel United Skate&BMX, que preside Bibiana Rosales, é unha das entidades da localidade que desde 2009 encárgase de difundir e divulgar os deportes e a cultura urbana entre os mozos (e non tan novos) da vila realizando actividades lúdicas, talleres, exhibicións e festas.

Bibiana Rosales, presidenta de Izel Skate & BMX. Foto: N. Cortés / DP

A PAIXÓN polos deportes e a cultura urbana en Marín move a numerosos novos (e non tan jó- venes) da vila que diariamente dan renda solta á súa afección. Bibiana Rosales, é a presidenta da Asociación Social e Deportiva Izel United Skate&BMX, que naceu en 2009 tras o peche da antiga tenda de bicicletas Ciclos Rosales e ante a crecente demanda dunha voz que expresase a necesidade de eszos para a práctica dos denpaominados deportes rueiros.

Cando empezou a sentir que o mundo do skate era a súa paixón? 
Cando comecei a traballar no taller de reparación e compra de bicicletas Ciclos Rosales que fundara o meu avó e que durou máis de 80 anos, pasando polas mans do meu pai, os meus irmáns e, finalmente, polas miñas.
Aí descubrín ao que quería dedicarme realmente: necesitaba achegarlle algo aos mozos de Marín. Non só dedicábame a vender e reparar bicis, alí viñan mozas que xa me comentaban a carencia dun skatepark na localidade.

Converteuse nun centro social para a mocidade marinense? 
De súpeto foi xurdindo de maneira natural e espontánea un club social ao que acudían os amantes dos deportes urbanos diariamente.

Fixeron algunha reivindicación?

Mobiliceime con todos eles para que tivesen un half e uns módulos en condicións. Ata hai uns anos a pista que se utilizaba para a práctica destes deportes estaba descoidada e mesmo os coches aparcaban encima. Posteriormente, rexistramos un club de descenso a petición de moitas das persoas que se achegaban ata Ciclos Rosales e que tiñan ganas de competir coa bicicleta en pistas forestais. Ademais, impliqueime con todos os mozos que reivindicaban a construción do skatepark do Parque Azul de Cantodarea, dando a cara e negociando cos políticos no Concello. Sempre fun unha muller con moitas inquietudes e ganas de axudar aos demais.

Como viviu o peche de Ciclos Rosales? Que sucedeu? 
Foi o bajón da miña vida. Estiven 15 anos traballando, ao principio mentres estudaba e logo xa con dedicación exclusiva á tenda. Aí, aos poucos fun formándome e descubrindo que me gustaba ese mundo de verdade. En 2009 pechouse o taller, xa que o baixo non era noso e o construtor que comprou o edificio estivo a obrar de mala maneira para que nos fué- ramos canto antes. Sabendo que o teito era de madeira e que atentaba contra a miña seguridade e as dos clientes, deixou unha mangueira vertiendo auga no primeiro piso. Así, conseguiu declarar ao edificio en cuxo baixo se atopaba Ciclos Rosales en ruínas. Se non, tivésemos dereito a unha indemnización ou a seguir coa tenda nese mesmo lugar. Tivemos batalla xudicial ata ao final. Baixa o enreixado da tenda e crea a asociación.

Quixo seguir co proxecto, non? 
Si, para continuar, agora se cabe con máis forzas. Son 20 anos da miña vida dedicados a esta causa, loitando e tentando que os amantes dos deportes rueiros e a cultura urbana teñan o seu espazo e póidanse expresar libremente. Agora seguimos ampliando fronteiras, porque a entidade non só está restrinxida ao ámbito marinense, senón tamén ao galego.

Ten tamén o seu ámbito social?
A asociación quere axudar a que ningún neno quede sen xoguetes. De feito, o pasado Nadal realizamos unha primeira recollida de skates, bicis e patinetes, así como pezas para a súa montaxe. Ademais, no taller audiovisual e a festa que levamos a cabo tanto Dani Antelo como a entidade en Campeche Gravando xa estivemos a promocionar esa idea, na que estou metida de cheo para poder conseguir recadar tamén para os nenos de Etiopía. Por iso, a organización cobra coas súas actividades un toque internacional.

En que próximos proxectos está embarcada? 
Comecei organizando eventos como Marín Patina, Albarro, Marín Ghetto Fresco ou Campeche. A eles acudiron grandes profesionais como Javier Saavedra. Agora estou cun proxecto que se chama Sen Fronteiras, no que o baloncestista afgán paraolímpico Bilal Mir Bat Zaiy, apaixonado do skate, ou a skater catalá Silvia Serret ensinarán aos mozos os valores e principios de superación e motivación persoal que moven día a día a estes expertos.

Ler máis

O benestar cidadán, o primeiro para Protección Civil de Marín

A agrupación marinense de Protección Civil encárgase a diario de garantizar a seguridade veciñal, pero actualmente carece dos medios para intervir nas emerxencias.

O grupo de voluntarios de Protección Civil de Marín traballa desde
a súa central situada no Parque dos Sentidos - Granxa de Briz.
Foto: N. Cortés / DP

Desde hai máis de 20 anos a localidade conta cun grupo de persoas voluntarias que velan pola seguridade e o benestar cidadán. Non son a Policía nin tampouco a Garda Civil, son os voluntarios que compoñen a agrupación local de Protección Civil de Marín. O seu labor é esencial en incidentes que necesitan actuación imediata, pero o seu labor é descoñecida para a cidadanía.

De que se encargan? Recollida de animais abandonados, caídas de árbores, accidentes de tráfico, incendios, salvamento marítimo, colaboración coas policías Local e Nacional, co 061 e cos servizos municipais. O 112 avísalles e eles, na medida do posible, debido á escaseza de recursos e de persoal,
actúan. Todo iso realízano dentro da súa dispoñibilidade de tempo, xa que todos teñen o seu traballo e a súa familia, polo que o auxilio social é unha actividade complementaria e altruísta que realizan no seu tempo libre.

Actualmente, Protección Civil de Marín está formado por unha decena de voluntarios e desde a súa oficina central situada na Granxa de Briz, así como desde o teléfono de urxencias operan para toda avila. Para moverse contan cun vello vehículo, que esperan xubilar pronto grazas á concesión
dunha axuda por parte da Administración autonómica.

A agrupación que preside Roberto Agulla pasou por algunha que outra mala racha nas dúas últimas décadas, ata o punto de que os responsables da mesma tiveron que poñer diñeiro do seu propio peto
para pagarse os uniformes, fabricar unha motobomba para dar servizo de apoio aos incendios e mesmo o material de oficina.

A día de hoxe, seguen carecendo de case todo, aínda que recoñecen que aos poucos o Concello de Marín está a axudarlles. «Sempre se requiren medios materiais e persoal, nunca sobran.
Pero tamén é necesaria máis comunicación entre as diferentes administracións: Concello, Xunta, 112... Fai falta unha maior coordinación e entendemento entre todos», asegura Alberto Currás, un dos integrantes que pertence ao corpo de efectivos de Protección Civil. sen ánimo de lucro.

«É necesaria máis

comunicación entre as

administracións. Fai falta

unha maior coordinación e

entendemento»

O pasado mes de setembro a agrupación recibiu, da man da Xunta, un novo vehículo co cal operar de maneira máis rápida e efectiva. Unha pick-up que permitirá trasladar sen problemas de espazo todo o material de emerxencias e seguridade necesario para as súas intervencións.

Como se pode participar? Para inscribirse hai que ser maior de idade e, posteriormente, pasar por un período formativo mediante unha serie de cursos especializados na materia. Os voluntarios quéixanse de que a formación debería ser maior tanto en tempo como en contidos, para que as persoas véxanse capacitadas para, por exemplo, axudar nos labores de extinción dun incendio.

Os membros da agrupación teñen que cumprir as normas que rexen as emerxencias, «ao ser unha asociación e non un servizo municipal, ningún dos integrantes da entidade cobra un euro por levar a cabo este traballo», resalta Roberto Agulla, presidente de Protección Civil Marín.es un traballo pouco recoñecido e valorado, pero, como di un dos voluntarios, José Manuel Míguez, «é voluntario e falo por paixón, coa túa maior dedicación e sen esperar nada a cambio».

Ler máis

Unha fiestra ao pasado de Marín

Conservar os bens materiais ou inmateriais da vila, preservar que a súa historia non caia no esquecemento e a recuperación do arquivo fotográfico, cultural e patrimonial; son os obxectivos fundamentais polosque hai uns meses naceu a Asociación Cultural A Fiestra de Marín, grazas a inquietude de varios veciños.

A directiva da Fiestra de Marín no Museo Torres. Foto: N. Cortés / DP

O municipio conta, de agora en diante, cunha xanela ao pasado, na que os marinenses poderán
reencontrarse co Marín máis antigo. Esta ventá xa se atopa aberta e traballa por facer exposicións no Museo Municipal Manuel Torres e actividades nas que volver ao pasado do municipio. No pasado mes de agosto, a entidade expuso a súa primeira mostra, ‘Marín: fotos, debuxos, feitos e curiosidades’ que recopilou imaxes, escritos e outros obxectos que tivan á localidade como protagonista.

«Imos levar a cabo novas exposicións, conferencias e outro tipo de actividades para divulgar o noso
patrimonio. Un patrimonio que se está perdendo e que non pode caer no olvido», destaca o presidente do colectivo, Carlos Martínez Arias. A Fiestra de Marín pretende que todos os veciños regresen aos
tempos nos que vila era chamada popularmente a ‘Venecia do norte’, polo encanto e a beleza dos
seus xardíns, as súas praias e a maxestuosa arquitectura civil na que as casas mariñeiras eran as
protagonistas. Pouco queda daquela vila na que as barcas cruzaban o río Lameira para desembocar na ría. Tan só recordos daqueles tempos.

PARTICIPACIÓN. Os compoñentes da directiva desta asociación animan a que a xente contribúa
con fondos fotográficos e materiais para as futuras exposicións e, quizáis, tamén, para as publicacións
bibliográficas ou dixitais que poida realizar a entidade. A través desta serie de imaxes, que datan do siglo XIX, «os marinenses poderán ver detalles da vila, atoparán curiosidades e mesmo rememorar anécdotas», sinala Queta Molas, unha das responsables
da Fiestra de Marín.

As fotografías conforman un escaparate da vida cotiá dos antepasados marinenses hai un ou dos séculos. «Pensamos que debíamos comezar de forma ordenada no tempo, de ahí a nosa elección de instantes e obxectos que daten de antes do século XX», apunta Martínez Arias. Debido a escasez
de documentos, enseres ou outras singularidades que pertenzan a eses tempos, o colectivo solicita a colaboración veciñal para que, pouco a pouco, se poida facer un gran arquivo sobre Marín. Aínda
que saben que a labor non é facil, pois xa pasaron varias xeracións e polo camiño perdéronse valiosos recordos do pasado marinense.

Ler máis

De maior quero ser... ¡tapiceira!

Sarai Reboiras Gago constitúe a cuarta xeración da súa familia que se dedica a este oficio, a única muller do taller de tapicería Francisco Gago que desde os anos 20 traballa para dar unha segunda vida aos obxectos.

A tapiceira Sarai Reboiras traballando no vello taller familiar.
Foto: N. Cortés / DP

A arte da tapicería é unha das disciplinas máis agradecidas que existen. O resultado final dun tedioso proceso de restauración leva a dar unha nova oportunidade a vellos obxectos e mobles do fogar.
A moda do 'vintage' desatou un incremento na demanda deste tipo de establecementos, que se nutren do acondicionamento de pezas mobiliarias antigas ás que se lle alonga a vida. Aínda a día de hoxe
hai quen lle dedica o seu tempo e fai diso a súa profesión. Sarai Reboiras Gago pertence á cuarta xeración de tapiceros da súa familia. Esta moza de 24 anos lanzouse á aventura empresarial como autónoma, facéndose cargo do negocio familiar.

Desde os anos 20 o baixo do número 4 da Rúa Secundino Lorenzo alberga unha tenda que comezou como ebanistería e posteriormente reconverteuse en tapicería, sendo a única da comarca do Morrazo e das poucas que quedan na provincia de Pontevedra.

As paredes de Gago recollen a historia do municipio. Por ela pasaron miles de veciños e visitantes
para solicitar o tapizado de cadeiras, cadeiras de brazos ou sofás. A súa actividade ininterrompida débese a que o bo facer deste taller volveuno un referente na zona ata tal punto que como asegura a nova xerente, Sarai Reboiras Gago, «chégannos encargos da Coruña ou Madrid de xente que
confía en nós debido ao noso método de traballo e os nosos prezos».

NOVA XERENCIA. Os inicios desta moza emprendedora foron desde ben pequena. Unha tradición
que se trasladou de pais a fillos.Vendo traballar ao seu avó Francisco Gago, aprendeu o labor e aos poucos foi preparándose para tomar as rendas do establecemento. E así foi. Tras a xubilación
do seu avó en 2013, ela asumiu o mando do negocio familiar que agora quere actualizar aos novos tempos que o deseño de interiores está a vivir.

Para Sarai Reboiras a formación é prioritaria dado que pretende ofrecer máis servizos desde
este antigo taller situado nas proximidades da emblemática Praza do Reloxo. O seu obxectivo é
evolucionar co paso do tempo. «Quero ir máis aló do tapizado e dar ao cliente a opción de asesoramento e creación de pezas mobiliarias máis relacionadas co deseño de interiores que leva
na actualidade», asegura a nova xerente.

No local están a acometerse pequenas reformas na actualidade aínda que a tapicería Gago non perderá nin a esencia nin a estrutura do primitivo taller de carpintería que naceu fai case cen anos. «Hai que adaptarse ao que demanda o mercado. Antes facíanse moitas cousas clásicas. Agora a xente decántase por estilos máis retro, modernos e coloridos», recoñece esta moza tapicera, que xa se atopa planificando os novos obxectivos da que é a súa gran aventura empresarial e persoal.

Ler máis

Unha tenda feita documental

A tenda de roupa de segunda man de 'Kary' é todo un punto de referencia para os amantes da moda vintage. Non só polos seus espectaculares prezos senon tamén polo carisma da súa propietaria que fai do lugar un rincón que inspira a artistas ou diseñadores e no que os veciños compran a diario.

María Caridad Hernando Alcalde. Foto: T. Marín

Dende ben pequena María Caridad Hernando Alcalde, 'Kary', soñou con emprender o seu propio negocio. "Unha tenda de roupa de segunda man", iso é o que quería e, nin ela misma sabía que moitos anos despois ocorrería.

Caridad abriu as portas ao seu 'baúl' no ano 2005 nun local moi preto de onde se atopa agora o seu establecemento, na rúa Calzada (nas inmediacións da Praza de Abastos). De maneira austera e coa mellor intención do mundo recollía, clasificaba e vendía roupa vintage a un 1 euro. Foi a súa personalidade, o seu carisma e a súa capacidade de venda a que conseguiu que tan só uns meses despois precisase trasladar o seu pequeno negocio a un lugar máis grande.

A crise fixo que moitos veciños deixaran dun lado os prexuizos e optaran por mercar prendas usadas no tocante de comprar nos grandes establecementos. Pero ela era consciente de que había moita xente que non tiña para comer e, por iso, tamén regalaba moita da mercadoría que tiña na tenda. E aínda o fai.

Calquera que acudiu algunha vez a 'El Baúl de Kary' sabe que pode atoparse con calquera cousa. Abrigos, traxes, vestidos, camisas, pantalóns... e un amplo etcétera. Todo a 1 euro. O comercio converteuse nun auténtico centro social que visitan tanto veciños como persoas que chegan dende outros lugares de Galicia atraídos polos prezos e polo carácter amable da súa propietaria. O furor é tal que ata captadores de tendencias de importantes firmas do mundo textil fixeron a súa pequena parada no comercio marinense.

O fenónemo vintage e a fama de 'Kary' levaron a que varias mozas da Facultade de Ciencias Sociais e da Comunicación da Universidade de Vigo no campus de Pontevedra lle fixensen un documental. Aquí tendes o resultado:

Ler máis